OHZ Osiek

Ośrodek Hodowli Zarodowej

w Osieku Spółka z o.o.

KOWR logo

Wielowiekowa historia Karpia osieckiego

Początki gospodarki stawowej sięgają w Osieku XII i XIII wieku. Wtedy to powstały jedne z najstarszych w Polsce gospodarstwa rybackie (tzw. Skupisko oświęcimsko - zatorskie). Hodowla Karpia osieckiego ma również bardzo długą tradycję. Datuje się ją na co najmniej XIV wiek. Jest ona możliwa dzięki specyficznym warunkom klimatyczno-geologicznym, czyli stosunkowo dużym rocznym opadom atmosferczynym, a także rozwiniętemu systemowi rzecznemu - wraz z rzeką Sołą, które zapewniają stały dopływ świeżej wody do stawów, nawet w okresach suchych.

Z zachowanych historycznych inwentarzy z 1719 i 1776 roku wynika, że 12 rolników, którzy byli także hodowcami karpii, dostarczało co roku do obsady stawów dworskich 50 kop kroczka.
W owym czasie do majątku dworskiego należało 98 stawów i 4 sadzawki, których łączna powierzchnia wynosiła 100 hektarów lustra wody. Gospodarka rybna w Osieku była kontynuowana przez kolejnych dziedziców dworskich: - Dębińskich, Szaszowskich, Zajfredów, Bonarów, Porębskich, Nielepców, Szembeków, Branickich, Larishów, a później Rudzińskich.

W 1885 roku Oskar de Rudno Rudziński nabywa od hrabiów Borkowskich majątek osiecki wraz z 140 hektarami stawów. Dzięki niemu gospodarka rybna ulega w Osieku radykalnej poprawie. Studiował on na akademiach rolniczych w Wiedniu i Halle, gdzie zdobył wiedzę fachową. Sprowadził z majątku książąt Lippe kilka sztuk słynnych karpi czeskich i skrzyżował je z tarlakami nabytymi od znanego hodowcy Rudolfa Gascha z Kaniowa. Tak powstały narybek w początkowym stadium był karmiony planktonem wyhodowanym w przygotowanych i nawożonych dołach. W wyniku intensywnego karmienia tego szczepu karpia łubinem i innymi zbożami, uzyskuje on wysokie przyrosty wagowe w krótkim czasie.

W 1912 roku na wystawie krajowej we Lwowie Karp osiecki otrzymuje najlepszą ocenę i zdobywa międzynarodową popularność.

Syn Oskara Rudzińskiego - Edward przejmuje po śmierci ojca gospodarkę stawową. Kontynuowany jest przez niego, w drodze selekcji, szczep Karpia osieckiego w czystej lini.

Jak wynika z rejestrów sprzedaży z lat 1910 - 1929 Karpia osieckiego sprzedano wielu odbiorcom, także z zagranicy. Widnieją tam takie nazwiska nabywców, jak: Potoccy z Zatora, Lubomirscy z Przeworska, Radziwiłlowie z Balic, Zamojscy z Podzamcza, Hallerowie z Dworów, Czeczowie z Zaborza i Kobiernic. Nabywcami były także instytuty hodowlane, stowarzyszenia i ośrodki rybackie krajowe i zagraniczne. Tym sposobem Karp osiecki staje się protoplastą karpia hodowlanego w górnym dorzeczu Wisły (karp polski) i rozchodzi się po całym świecie (nawet do USA, jako karp niemiecki).

Za sprawą słynnego Karpia osieckiego, w okresie międzywojennym przybywają do Osieka międzynarodowe delegacje oraz wybitne osobistości z kraju, jak:

  • Józef Piłsudski - w 1915r.
  • Józef Haller - w 1919 r.
  • Metropolita krakowski Stefan Sapieha - wielokrotnie
  • Francuska Misja Rolnicza - w 1923r.
  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej prof. Ignacy Mościcki - w 1929r.

W 1929 roku na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu z okazji 10-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości Rada Główna przyznała Edwardowi Rudzińskiemu Wielki Medal Złoty za dokonania w selekcjonowaniu karpia. Odkrył on w 1928 roku, że klasyczna genetyka Mendlowska ma również zastosowanie do karpia hodowlanego, co zostało naukowo udowodnione po II Wojnie Światowej w 1953 roku przez profesora z Monachium: Eugena Pobsta. Przyznał on Edwardowi Rudzińskiemu pierwszeństwo w tej dziedzinie.

W 1939 roku w czasie okupacji rodzina Rudzińskich została wysiedlona, a majątek w Osieku przejęły władze niemieckie. Wojna odcisnęła także piętno na gospodarce rybackiej w Osieku.

Po wojnie rasa Karpia osieckiego została odbudowana dopiero w latach sześćdziesiątych XX wieku z tarlaków rasy uratowanych w rybackiej stacji doświadczalnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Mydlnikach. Do lat 80-tych XX wieku przeprowadzono generalny remont i przebudowę stawów zgodnie z nowymi trendami w gospodarce karpiowej.

Obecnie gospodarstwo wraz ze stawami (290 ha stawów) stanowią własność Skarbu Państwa i są dzierżawione przez naszą Spółkę.

Wielowiekowa tradycja hodowania Karpia osieckiego jest kontynuowana w naszej Spółce. Prowadzona jest ona w pełnym cyklu produkcyjnym:
tarło wylęg wycier narybek kroczek  karp handlowy.

Posiadamy obecnie czyste linie karpia: osiecką, węgierską, zatorską, gołyską. Stawy są zasilane czystą wodą, a ryby karmione tradycyjnie - naturalną paszą pochodzącą z naszej produkcji (pszenica, jęczmień jary i łubin).

Nasza strona używa pliki cookies. Więcej informacji w  polityce cookies  

Rozumiem